الياف پلي استر به آن دسته از الياف مصنوعي گفته ميشود كه از پليمريزاسيون يك استر بوجود آمده باشد. استرها خود از جايگزيني هيدروژن يك اسيد (معمولا اسيد ترفتاليك) توسط يك گروه آلكيل، آريل، آليسيكليك و يا هتروسيكليك به دست ميآيند. معمولا در پلياسترها گروه استري مرتبا تكرار ميشود. از جمله نامهاي تجاري كه امروزه براي الياف پلياستر بكار ميروند (–co-o—) ميتوان به ترويرا (توليدي شركت هوخست)در آلمان، ترگال (شركت رودياستا) در فرانسه، تريتال(شركت رودياتس) در ايتاليا، ترلنكا (شركت انكا) در هلند و ويكرون (شركت ببيانت ميلز) در آمريكا اشاره كرد.
الياف پلي استر ابتدا به وسيلة كمپاني Calico Printers Association (C.P.A) در انگلستان تهيه شدند. براي ساخت اين الياف از تحقيقات اوليه كه به وسيله كاروترز انجام گرفته بود، استفاده شد.
از مهمترين انواع الياف پلي استر ميتوان به الياف پلياتيلن ترفتالات (الياف تريلين و داكرون) اشاره كرد. الياف
PET پلي استر (Polyethylene Terephtalate; PET) از چيپس تهيه مي گردند.
ساختمان شيميايي پليمر پلياتيلن ترفتالات شامل يك اسيد و يك الكل است. براي ساختن داكرون از چيپس
PET حاصل از اسيد ترفتاليك و اتيلنگليكول و براي ساختن تريلين به جاي اسيد ترفتاليك از ديمتيل ترفتالات استفاده ميشود. از انواع ديگر الياف پلي استر ميتوان به الياف پلي ١و ٤ سيكلوهگزيلن ديمتيلن ترفتالات (الياف كودل- PCT) -Cyclohexylene dimethylene terephthalate); ١،٤) Poly) و پلي تريمتيلن ترفتالات
(Polytrimethylene Terephthalate; PTT) اشاره كرد.
الياف كودل پلياستر به وسيلة شركت شيميايي Eastman در سال ١٩٥٨ ميلادي به بازار عرضه شد. كودل از نظر شيميايي با الياف ديگر پلياستر فرق دارد. اين الياف به وسيلة پليمريزاسيون ١و ٤- سيكلوهگزاين ديمتانول و اسيد ترفتاليك تهيه ميشوند. خصوصيات اين الياف شبيه تريلين و داكرون است ولي از بعضي جهات فرق ميكند. كودل مانند الياف ديگر پلياستر در انواع مختلف ساخته شده است كه مهمترين آنها كودل استاندارد و كودل) HM با استحكام بالا) ست.
کاربرد و موارد مصرف الیاف
پلی استر PET
بخش قابل ملاحظهاي از مصرف پلياستر به صورت الياف ريسيده ميباشد كه در شاخه هاي مختلف نساجي كاربرد دارد. عموماَ هدف از استفاده از اين كالا، جايگزين نمودن آن با الياف طبيعي در پاسخ به نياز روز افزون جمعيت در حال رشد جهان به پوشاك و محدوديت منابع طبيعي است. الياف پلياستر در دو دستة كلي توليد ميشوند.
الیاف پلی استر سیستم ریسندگی کوتاه
اين الياف در سيستم ريسندگي الياف كوتاه يا پنبهاي غالبا به منظور جايگزين شدن با پنبه استفاده ميشوند. در اين سيستم ممكن است از الياف ١٠٠ ٪ پلي استر و يا تركيب آن با يك يا چند ليف ديگر مانند پنبه، ويسكوز و ... استفاده شود. اختلاط الياف پلي استر با ساير الياف علاوه بر مسايل اقتصادي با هدف ارتقاء
سطح كيفي و افزايش كارايي محصول نهايي صورت ميپذيرد. به عنوان نمونه از تركيب ليف پلي استر كه در
برابر چروك مقاومت بالايي دارد با ليف بسيار چروك پذير پنبه، ميتوان پارچهاي تهيه نمود كه ضمن ارائة خواص مطلوب پنبه مثل راحتي پوشش و جذب رطوبت، در برابر چروكشدن نيز مقاوم باشد. تركيبهاي بسيار متفاوتي از پلياستر را ميتوان توليد و استفاده نمود اما مرسوم ترين درصد تركيب، مخلوط ٦٥ ٪ پلي استر با ٣٥ ٪ پنبه است. مشخصات پلي استري كه در سيستم ريسندگي پنبه اي استفاده ميگردد طولي در محدودة ٣٨ تا ٧٦ ميليمتر با نمرة1/3 تا ٣ دسيتكس با استحكام CN/tex6-5 دارد.
كاربرد الياف كوتاه پلياستر بسيار گسترده است. در صنايع بافندگي تاري و پودي انواع مختلف پارچه هاي پيراهني، روپوشي، شلواري، رومبلي، پردهاي و ... از اين ليف تهيه ميگردند. به علاوه در بافندگي حلقوي اين ليف در قالب انواع زيرپوش، تيشرت، جوراب و غيره به بازار عرضه ميشوند. به علت خواص ويژة پلي استر نظير نرمي، براقيت و ... از تركيب ١٠٠ ٪ آن نيز براي كالاهاي مختلف مانند روسري، شال زنانه و مشابه آنها استفاده ميشود. در صنايع كفپوش و نخ چلة فرش ماشيني نيز از پلياستر استفاده ميشود.
تركيب استاندارد )استاندارد ملي ايران ٤٨١٩ ( حداكثر 50%-50% ميباشد .البته اين تركيب در نسبتهاي
ديگري نيز مورد استفاده قرار گرفته است.
الیاف پلی استر سیستم ریسندگی بلند
الياف پلياستر در اين شاخه جايگزين الياف طبيعي پشم ميشوند و به نسبت ارزانتر ميباشند. تركيب
مرسوم و معمول نسبت ٥٥ ٪ پلي استر و ٤٥ ٪ پشم است. اما با بكارگيري فنآوريهاي جديد نسبت ١٠٠%
پلي استر نيز مورد استفاده قرار ميگيرد. مشخصات پلي استر مورد استفاده در سيستم ريسندگي الياف بلند نمرة ٣ تا ٦ دسيتكس و طول ٧٥ تا ١٠٠ ميليمتر است. پارچة حاصل از اين مواد در صنايع بافندگي فاستوني، نيمه فاستوني و يا پشمي به صورت عموماَ كت و شلوار مردانه توليد و عرضه ميگردد.
نخهاي معمولی پلی استر
نخهاي بلند پلياستر به صورت تكرشتهاي و چند رشتهاي در صنايع مختلف مانند بافندگي تاري و پودي، بافندگي حلقوي تاري يا حلقوي پودي و تكسچرايزينگ كاربرد دارد.
نخهاي - MOY و LOY ساختار پايداري ندارند و لازم است در طي زمان كوتاهي پس از تهيه به فرم هاي پايدارتري كشيده شوند. نخهاي FOY و POYاز انواع تجاري نخهاي پلي استر ميباشند. نخPOY عموماَ توسط كارخانجات تكسچرايزينگ به عنوان مادة اوليه براي توليد انواع نخ تكسچره و تبديل به ساختار FOY
استفاده ميشود و نخهاي FOY نيز در صنايع بافندگي مورد استفاده قرار ميگيرند.
نخهاي پلی استر با استحکام بالا
اين دسته از نخ هاي پلياستر به طور نسبي استحكام بالايي از خود نشان ميدهند كه بيشتر براي كاربردهاي خاص مناسب است. از جمله كاربردهاي آن ميتوان به نخ تاير، تور ماهيگيري تقويت شده، انواع
شلينگهاي صنعتي، كابلها و تسمه هاي صنعتي و ... اشاره نمود.
ساير خواص فيزيكي الياف PET پلي استر:
مقاومت در مقابل کشش اولیه
مقاومت در مقابل كشش اوليه در اين گونه الياف فوقالعاده زياد بوده و از خصوصيات خوب اين الياف است و نشاندهندة اين است كه در مقابل فشار كم عمليات نخپيچي، كششي به اين الياف داده نميشود.
جذب رطوبت
در شرايط معمولي جذب رطوبت الياف داكرون و تريلين ٤ درصد است. در نتيجه استحكام كششي و ازدياد طول تا حد پارگي در حالت خيس و خشك يكسان است. پارچههاي پلياستر در حين مصرف ايجاد بارالكتريكي ميكنند و در نتيجه خاك و آلودگيهاي هوا را به سهولت جذب ميكنند.
شکل میکروسکوپی
مقطع مركزي داكرون و تريلين مدور است و سطح طولي الياف، صاف يكشكل است.
چگالی
تريلين و داكرون داراي چگالي مشابه1/38 g /cm3 هستند.
مقاومت در مقابل نور آفتاب
تريلين و داكرون مانند الياف ديگر وقتي كه براي مدت زيادي در معرض نور آفتاب قرار گيرند به دليل جذب نور، مقاومت خود را تا حدودي از دست ميدهند ولي نسبت به الياف ديگر، مقاومتش در پشت شيشه كه باعث حذف نور ماوراء بنفش ميشود، بيشتر است بنابراين براي مصارفي نظير پردة اطاق مناسبتر مي باشد
جمع شدگی
اگر نخ تريلين در آب جوش و در حالت عادي قرار گيرد، در حدود ٧ درصد جمعشدگي پيدا ميكند.نخ داكرون اگر بيش از ٧٠ دقيقه در آب جوش قرار گيرد، بين ١٠ تا ٢٤ درصد جمع ميشود.
اثر حلال
متاكرزول گرم، تريفلور اسيد استيك، ارتوكلروفنل، مخلوطي از هفت قسمت تريكلروفنل و ده قسمت فنل و مخلوطي از دو قسمت تتراكلروراتيلن و سه قسمت فنل باعث حل شدن تريلين و داكرون ميشود.
اثر مواد متورم کننده
٠ محلول ٢ درصد اسيد بنزوئيك، اسيد ساليسيليك، فنل و متاكرزول، ٥ درصد مونوكلروبنزن، پارا دي كلروبنزن، تترا هيدرو نفتالين، متيل بنزوآت، متيل ساليسيلات،٣ درصد ارتو فنيل فنل و پارافين فنل باعث تورم الياف تريلين و داكرون ميشوند.
درجۀ حرارت و نقطۀ ذوب
الياف داكرون و تريلين در مقابل درجة حرارت بالا مقاوم هستند. نقطة ذوب تريلين و داكرون ٢٥٠درجة سانتيگراد است.
مقاومت در مقابل عوامل بیولوژیکی
عوامل بيولوژيكي نظير بيد، جلبك و كپك آسيبي به الياف داكرون و تريلين نمي رسانند.
مقاومت در مقابل عوامل شیمیایی
الياف داكرون و تريلين در مقابل اسيد ضعيف مقاوم هستند. همچنين در مقابل محلول سرد و قوي اسيد پايدارند. مقاومت آنها در مقابل مواد قليايي ضعيف و عوامل اكسيدكننده نظير مواد سفيدكننده نيزخوب است.
اهمیت استراتژیک تولید الیاف پلی استر در دنیاي امروز
١- سود آوري، بازده و دوره برگشت مناسب سرمايه گذاري
٢- بازار مصرف رو به رشد بالقوه و بالفعل مطلوب داخلي و ايجاد شرايط مناسب براي صادرات
٣- واردات بالای اين ماده در سال های اخير باعث خروج ارز زيادی از کشور شده است که در صورت
توليد و جوابگوئی نياز داخلی از خروج ارز از کشور جلوگيری می شود.
استفاده از الياف پلي استر در بازار جهاني با نرخ رشد ٥ درصد در سال در حال افزايش است با توجه به در
دسترس بودن مواد اولية اين طرح كه پلي استر گريد الياف مي باشد توليد اين محصول با گرايش به بازار
جهاني اين نوع الياف از اهميت زيادي برخوردار است.
با توجه به سابقه نسبتاً طولاني )حدود ٣٠ سال( توليد اين محصول در ايران و وجود متخصصين و تکنيسين
ها و کارگران ماهر و مجرب و همچنين وجود دانشکده هاي مختلف نساجي با رشته هاي پليمريزاسيون و
الياف مصنوعي و تربيت کارشناسان و مهندسين عالي در اين زمينه، نيازي به خريد تکنولوژي توليد از خارج
نمي باشد . علاوه بر اين فروشنده ماشين آلات، کليه اطلاعات علمي و فني مورد نياز خاص اين ماشينها را دراختيار خريدار قرار خواهد داد.
ادم هیچ‌گونه منفعت و مسئولیتی در قبال معامله شما ندارد. با مطالعه‌ی راهنمای خرید امن، آسوده‌تر معامله کنید.
تمامی خدمات این سایت تبلیغاتی، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می‌باشند و فعالیت‌های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.
